رابطه حیا با دینداری
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: «حیا، تمام دین است.» (میزان الحکمه، ج 2، ص 565)
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: کسی که از مردم حیا نداشته باشد از خداوند نیز حیا نخواهد داشت. (میزان الحکمه، ج 2، ص 566)
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: «حیا، تمام دین است.» (میزان الحکمه، ج 2، ص 565)
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: کسی که از مردم حیا نداشته باشد از خداوند نیز حیا نخواهد داشت. (میزان الحکمه، ج 2، ص 566)
پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله فرمودند:
عليكَ بالعلم فانّ العِلْم خليلُ المؤمِنِ و الحلمَ وزيرُهُ والعقلَ دليلُهُ و … و الصّبر اميرُ جنودِهِ.
برتو باد به فراگيري علم، همانا كه علم دوست مؤمن است و بردباري وزير او و عقل راهنمايش و عمل سرپرست او و رفق و مدارا پدر او و ملايمت با ديگران برادر او و صبر، امير سپاهيان او است.
نهج الفصاحه، ح ۱۹۶۱
امام حسن مجتبی علیهالسلام فرمودند:
بهترین دوست نزدیك به انسان، آن كسى است كه در تمام حالات دلسوز و با محبّت باشد گرچه خویشاوندى نزدیكى هم نداشته باشد. و بیگانه ترین افراد كسى است كه از محبّت و دلسوزى بیگانه باشد گرچه از نزدیك ترین خویشاوندان باشد.
متن حدیث:
القَریبُ مَنْ قَرَّبَتْهُ الْمَوَدَّهُ وَإنْ بَعُدَ نَسَبُهُ، وَالْبَعیدُ مَنْ باعَدَتْهُ الْمَوَدَّهُ وَإنْ قَرُبُ نَسَبُهُ.
«تحف العقول، ص 234- بحارالأنوار: ج 75، ص 106»
امام محمد باقر عليهالسلام فرمودند:
يك وقت هست كه بنده در زمان حيات پدر و مادر خود نسبت به آنان نيكوكار است، امّا وقتى میميرند، نه بدهى آنان را میپردازد و نه برايشان طلب آمرزش میكند، در اين صورت خداوند او را عاق و نافرمان قلمداد میكند.(فيَكتُبُهُ اللّهُ عاقّا)
و يك وقت هم هست كه گاهی بنده در زمان حيات پدر و مادرِ خود، ناخلف و نافرمان است و به آنان نيكى نمیكند، امّا وقتى(والدین) از دنیا رفتند بدهىهاى آنها را میپردازد و براى ايشان آمرزش میطلبد. لذا خداوند عز و جل او را نيكوكار مینويسد.
متن حدیث:
إنّ العَبدَ لَيكونُ بارّا بِوالِدَيهِ في حياتِهِما، ثُمّ يَموتانِ فلا يَقضي عَنهُما دُيونَهُما ولا يَستَغفِرُ لَهُما فيَكتُبُهُ اللّهُ عاقّا. وإنّهُ لَيكونُ عاقّا لَهُما في حياتِهِما غَيرَ بارٍّ بهِما، فإذا ماتا قَضى دَينَهُما واستَغفَرَ لَهُما فيَكتُبُهُ اللّهُ عزوجل بارّا.
«اصول كافي، جلد 2 صفحه 163»
امام علی علیه السّلام فرمودند:
از سه چيز نبايد حیا داشت : خدمت كردن مرد به ميهمانش، برخاستن از جايش به احترام پدر و معلّمش، و حق خواهى، اگر چه اندك باشد.
متن حدیث:
ثلاثٌ لا يُستَحيى مِنهُنَّ : خِدمَةُ الرَّجُلِ ضَيفَهُ وَ قِيامُهُ عَن مَجلِسِهِ لأَِبيهِ وَ مُعَلِّمِهِ وَ طَلَبُ الحَقِّ وَ إن قَلَّ
«غرر الحكم و درر الكلم،حديث4666»
امام حسن علیه السّلام فرمودند:
مَكارِمُ الأَخْلاقِ عَشَرَةٌ:
صِدْقُ اللِّسانِ وَ صِدْقُ اليَأْسِ و إِعْطاءُ السائِلِ و حُسنُ الْخُلقِ وَ الْمُكافاةُ بِالصَنائِعِ وَ صِلَةُ الرَحِمِ وَالتَّذَمُّمُ عَلَى الْجارِ وَ مَعْرِفَةُ الْحَقِّ لِلصّاحِبِ، وَ قِرَى الضَّيْفِ وَ رَأْسُهُنَّ الْحَياءُ؛
مكارم اخلاق ده چيز است
1. راستگوئى
2.نوميدى راستين از غير خدا
3.بخشش به نيازمندان
4.خوش خلقى
5.پاداش در برابر خدمات ديگران
6.پيوند و رفت و آمد با خويشاوندان
7.حمايت از همسايه
8.توجّه به حقوق دوستان
9.مهمان نوازى
10.و مهمترين اينها شرم و حياء است.
[تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 215.]