رابطه حیا با دینداری
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: «حیا، تمام دین است.» (میزان الحکمه، ج 2، ص 565)
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: کسی که از مردم حیا نداشته باشد از خداوند نیز حیا نخواهد داشت. (میزان الحکمه، ج 2، ص 566)
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: «حیا، تمام دین است.» (میزان الحکمه، ج 2، ص 565)
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: کسی که از مردم حیا نداشته باشد از خداوند نیز حیا نخواهد داشت. (میزان الحکمه، ج 2، ص 566)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
به امت من در ماه رمضان پنج چیز داده شده كه به امت هیچ پیغمبری پیش از من داده نشده است:
اول: هرگاه شب اول ماه رمضان فرا رسد خداوند به سوی آنان نظر می كند و كسی كه خدا به او نظر كرده هرگز او را عذاب نمی كند.
دوم: بوی بد دهان آنان به هنگام غروب در نزد خدا خوشبوتر از بوی مشك است.
سوم: ملائكه برای ایشان در شب و روز استغفار می كنند.
چهارم: خداوند بلند مرتبه به بهشتِ خویش امر می كند كه برای بندگان من استغفار نموده و خود را برای آنان تزیین كن. پس چه نزدیك است كه سختیها و اذیتهای دنیا، آنها را در خود فرو ببرد و به سوی بهشت من و كرامت من بروند.
پنجم: هرگاه شب آخر فرا رسد، خداوند همة آنان را می آمرزد.
بحارالانوار ج96، ص367.
حدیث قدسی:
ای فرزند آدم (بدان) من زنده ای هستم که مرگی برای من نیست (به همین جهت) به آنچه فرمانت داده ام عمل کن و از آنچه نهیت کرده ام دست بردار ، تا تو را (نیز) زنده ای قرار دهم که مرگی برای تو نباشد (به عالم بقاء وارد شدی).
ای فرزند آدم من پادشاهی هستم که زوالی برای حکومت من نباشد (و فرمان من نافذ است بطوریکه) اگر به چیزی بگویم بشو ، خواهد شد (و تخلف نمی کند).
تو نیز (نسبت) به آنچه فرمانت داده ام اطاعت کن و از آنچه نهیت کرده ام دست بردار (تا خدا گونه شوی بطوریکه) اگر به چیزی بگویی بشو ، انجام پذیرد (و از فرمان تو تخلف نکند).
ای فرزند آدم اگر گفتار تو زیبا و رفتارت زشت باشد پس (بدان) که رأس منافقین هستی و اگر ظاهر تو نیکو و درونت زشت باشد پس (بدان) در رأس هلاک شدگان هستی.
ای فرزند آدم به بهشت من وارد نمی شود مگر کسی که در برابر عظمت من تواضع ، و روز را با یاد من پایان برد ، و بخاطر من نفس خود را از خواسته های نفسانی باز دارد ، با شخص غریب ، برادری ، با فقیر ، مواسات ، با مصیبت زده ، ترحم و به یتیم ، اکرام و احترام نماید ، و برای یتیم همچون پدری مهربان و برای بیوه زنان همانند همسری دلسوز باشد ، پس هر که این صفات را دارا شود ، اگر مرا بخواند اجابتش کنم و اگر از من در خواست نماید به او عطا نمایم.
اشاره
درباره زينت ظاهري فقها و مفسران نظرات مختلفي دارند مرحوم طبرسي (ره) صاحب تفسير مجمع البيان در ذيل آيه مورد بحث مي فرمايند:
درباره ي زينت آشكار و ظاهري سه قول است:
1ـ برخي گويند: زينت آشكار لباس است.
2ـ برخي گويند: زينت ظاهري سرمه و انكشتر و خضاب دست است.
3ـ بعضي گويند: زينت ظاهري صورت و كفت دستهاست و در تفسير علي بن ابراهيم مي گويد: كف دست ها و انگشتان است.
اما بنا بر تفسيري كه از ناحيه امام جعفر صادق (ع) وارد شده آن است كه مي فرمايند:
زراره از امام صادق (ع) نقل كرده:
(في قوله تعالي: الا ما ظهر منها)
«مگر آن مقدار كه ظاهر است».
امام صادق (ع) فرمود:
(الزّينه الظّاهره: الكحل و الخاتم) 1
«زينت ظاهري عبارت است از سرمه و انگشتر.»
ابي بصير گويد: از امام صادق ع
(سألته عن قول الله عزّوجل: و لا يبدين زينتهنّ الا ما ظهر منها. قال (ع) : الخاتم و المسكه و هي القلب) 2
1 . وسائل الشيعه، ج 14، باب 109، حديث 3، ص 146.
2 . همان، حديث 4. «سوال كردم از آيه اي كه خداوند فرموده: ظاهر نكنند زينت خود را مگر آنچه كه ظاهر است».
امام (ع) فرمود:
«انگشتر و دستبند است.»
بعضي از اصحاب امام صادق از آن حضرت (ع) سوال كردند:
(ما يحل للرّجل من المراه ان يري اذا لم يكن محرماً؟
قال (ع) : الوجه، و الكفّان و القدمان) 1
«چه چيزي حلال است براي مردان كه از زبنان ببينند در صورتي كه نامحرم هستند؟»
امام (ع) فرمود: «چهره، مچ و قدم ها.»
اسماء دختر ابوبكر، خواهر عايشه به خانه ي پيامبر (ص) آمد در حالي كه لباس هاي نازك و بدن نما پوشيده بود، پيامبر (ص) روي خود را از او برگرداند و فرمود:
(يا اسماء، انّ المراه اذا بلغت المحيض لم تصلح ان يري منها الا هذا و هذا، و اشار الي كفّه و وجهه) 2
«اي اسماء! همين كه زن به حدّ بلوغ رسيد، سزاوار نيست چيزي از او بدن او ديده شود مگر اين و اين.
و اشاره فرمود به چهره و قسمت مچ به پايين دست خودش.»
به عنوان نكته ي پاياني در اين قسمت بايد گفت عدم پوشش براي چهره و مچ و قدم و آن قسمت هايي كه جزءزينت ظاهري زن قلمداد مي شود، در صورتي كه موجب فساد، انحراف و گناه نشود اشكالي ندارد و اگر چنين شد يعني منشأ فساد قرار گرفت، پوشاندن آن قسمت ها هم واجب مي شود.
بهتر است كه زنان مسلمان چهره، مچ و زينت خود را در مجامع عمومي آشكار نكنند؛ چون همين صورت زيبا كه خود چشم و ابرو و لب را در بر مي گيرد، مي تواند براي نامحرمان جالب باشد.
1 . همان، حديث 2.
2 . مسأله حجاب، ص 150.
نهج البلاغه
خطبه۹۰-در بيان صفات خداوندي
خداشناسي
سپاس خداوندي را، بي آنكه ديده شود شناخته شده، و بي آنكه انديشه اي به كار گيرد آفريننده است، خدايي كه هميشه بوده و تا ابد خواهد بود، آنجا كه نه از آسمان داراي برجهاي زيبا خبري بود، و نه از پرده هاي فرو افتاده اثري به چشم مي خورد، نه شبي تاريك و نه دريايي آرام، نه كوهي با راههاي گشوده، نه دره اي پر پيچ و خم، نه زمين گسترده، و نه آفريده هاي پراكنده وجود داشت. خدا پديدآورنده پديده ها و وارث همگان است، خداي آنان و روزي دهنده ايشان است، آفتاب و ماه به رضايت او مي گردند كه هر تازه اي را كهنه، و هر دوري را نزديك مي گردانند. خدا، روزي مخلوقات را تقسيم كرد، و كردار و رفتارشان را برشمرد، از نفسها كه مي زنند، و نگاههاي دزديده كه دارند، و رازهايي كه در سينه ها پنهان كردند. و جايگاه پديده ها را در شكم مادران پشت پدران تا روز تولد و سرآمد زندگي و مرگ، همه را مي داند. اوست خدايي كه با همه وسعتي كه رحمتش دارد بر دشمنان سخت است و با سختگيري كه دارد رحمتش همه دوستان را فرا گرفته است، هر كس كه با او به مبارزه برخيزد بر او غلبه مي كند، و هر كس دشمني ورزد هلاكش مي سازد، هر كس با او كينه و دشمني ورزد تيره روز
ش كند، و بر دشمنانش پيروز است، هر كس به او توكل نمايد او را كفايت كند، و هر كس از او بخواهد، مي پردازد، و هر كس براي خدا به محتاجان قرض دهد وامش را بپردازد، و هر كه او را سپاس گويد، پاداش نيكو دهد.
اندرزهاي حكيمانه
بندگان خدا، خود را بسنجيد قبل از آنكه مورد سنجش قرار گيريد، پيش از آنكه حسابتان را برسند حساب خود را برسيد، و پيش از آنكه راه گلو گرفته شود نفس راحت بكشيد، و پيش از آنكه با زور شما را به اطاعت وادارند، فرمانبردار باشيد، بدانيد همانا آن كس كه خود را ياري نكند و پنددهنده و هشداردهنده خويش نباشد، ديگري هشداردهنده و پنددهنده او نخواهد بود.
رهبر انقلاب: وقتی شما هشیارِ خودت بودی، هشیارِ دشمنت هم هستی. وقتی مواظب شیطانِ درون خودت بودی، مراقب شیطانِ بیرونی هم خواهی بود. وقتی شیطان درون ما نتواند به ما آسیب برساند، شیطانِ بیرون هم به آسانی نخواهد توانست ما را محکوم کند و ضربه وارد سازد. این، آن پیام ماه رمضان است. ۱۳۷۲/۱۱/۲۹