اشاره
درباره زينت ظاهري فقها و مفسران نظرات مختلفي دارند مرحوم طبرسي (ره) صاحب تفسير مجمع البيان در ذيل آيه مورد بحث مي فرمايند:
درباره ي زينت آشكار و ظاهري سه قول است:
1ـ برخي گويند: زينت آشكار لباس است.
2ـ برخي گويند: زينت ظاهري سرمه و انكشتر و خضاب دست است.
3ـ بعضي گويند: زينت ظاهري صورت و كفت دستهاست و در تفسير علي بن ابراهيم مي گويد: كف دست ها و انگشتان است.
اما بنا بر تفسيري كه از ناحيه امام جعفر صادق (ع) وارد شده آن است كه مي فرمايند:
زراره از امام صادق (ع) نقل كرده:
(في قوله تعالي: الا ما ظهر منها)
«مگر آن مقدار كه ظاهر است».
امام صادق (ع) فرمود:
(الزّينه الظّاهره: الكحل و الخاتم) 1
«زينت ظاهري عبارت است از سرمه و انگشتر.»
ابي بصير گويد: از امام صادق ع
(سألته عن قول الله عزّوجل: و لا يبدين زينتهنّ الا ما ظهر منها. قال (ع) : الخاتم و المسكه و هي القلب) 2

1 . وسائل الشيعه، ج 14، باب 109، حديث 3، ص 146.
2 . همان، حديث 4. «سوال كردم از آيه اي كه خداوند فرموده: ظاهر نكنند زينت خود را مگر آنچه كه ظاهر است».
امام (ع) فرمود:
«انگشتر و دستبند است.»
بعضي از اصحاب امام صادق از آن حضرت (ع) سوال كردند:
(ما يحل للرّجل من المراه ان يري اذا لم يكن محرماً؟
قال (ع) : الوجه، و الكفّان و القدمان) 1
«چه چيزي حلال است براي مردان كه از زبنان ببينند در صورتي كه نامحرم هستند؟»
امام (ع) فرمود: «چهره، مچ و قدم ها.»
اسماء دختر ابوبكر، خواهر عايشه به خانه ي پيامبر (ص) آمد در حالي كه لباس هاي نازك و بدن نما پوشيده بود، پيامبر (ص) روي خود را از او برگرداند و فرمود:
(يا اسماء، انّ المراه اذا بلغت المحيض لم تصلح ان يري منها الا هذا و هذا، و اشار الي كفّه و وجهه) 2
«اي اسماء! همين كه زن به حدّ بلوغ رسيد، سزاوار نيست چيزي از او بدن او ديده شود مگر اين و اين.
و اشاره فرمود به چهره و قسمت مچ به پايين دست خودش.»
به عنوان نكته ي پاياني در اين قسمت بايد گفت عدم پوشش براي چهره و مچ و قدم و آن قسمت هايي كه جزء‌زينت ظاهري زن قلمداد مي شود، در صورتي كه موجب فساد، انحراف و گناه نشود اشكالي ندارد و اگر چنين شد يعني منشأ فساد قرار گرفت، پوشاندن آن قسمت ها هم واجب مي شود.
بهتر است كه زنان مسلمان چهره، مچ و زينت خود را در مجامع عمومي آشكار نكنند؛ چون همين صورت زيبا كه خود چشم و ابرو و لب را در بر مي گيرد، مي تواند براي نامحرمان جالب باشد.

1 . همان، حديث 2.
2 . مسأله حجاب، ص 150.