اخلاق تدریس(۱)
توجه به ضرورت امر خود سازی
حضرت علی ع در حدیثی می فرمایند:
(مَن نَصَبَ نَفسَهُ لِلنَّاسِ امامَاً فَلیَبدَا بِتَعلیمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعلیمِ غَیرِهِ)
هر که خویش را برای راهبری مردم نصب نموده است،باید پیش از تعلیم دیگران به تعلیم خویش بپردازد.
«نهج البلاغه،ص480»
یکی از اموری که دانستن آن بر مربی و معلم لازم است اهمیت امر خودسازی، تهذیب و تادیب نفس است؛ چرا که اگر قرار است مربی هدایگر و راهنما باشد باید خودش هدایت شده و ره یافته باشد.
پس امر مهمی که یک معلم یا مربی باید به آن توجه داشته باشد، مبادرت به امر خودسازی و اصلاح نفس خویش پیش از پرداختن به دیگران است و اساساً عقل سلیم نیز حکم می کند که چون هر کس دارای حب ذات است و خویش را دوست دارد به تربیت و تادیب خود پیش از دیگران توجه نموده؛
حضرت علی(ع) در حدیثی دیگر می فرمایند که:
(لا تَشتَغِل بِوَعظِ غَیرکَ ما لم تَشتَغِل اوَّلاً بِوَعظِ نَفسِک)
تا نخست به موعظه خود نپرداخته ای، به موعظه دیگران مپرداز.
«مجموعه ورام،ج1،ص238»
و نیز در حدیث قدسی آمده است:خداوند متعال به بعضی از انبیای بنی اسرائیل وحی فرمود:
خود را موعظه نما و اگر خود پند گرفتی، آنگاه به موعظه مردم بپرداز و گرنه از من حیا کن.
(مجموعه ورام،ج1،ص239)
پس باید توجه داشته باشیم که اگر بدون نذهیب نفس به اصلاح فرزندان و متربیان بپردازیم ممکن است ناخواسته باعث افساد آن ها بشویم.
گزیده ای از کتاب اخلاق تدریس