پاسخ: قبل از هر سخنى لازم به ذکر است که طرح واثبات اين گونه مسائل در اثبات اصل غيبت امام زمان (عجل الله فرجه) مداخله اى ندارد. ولى در مقام پاسخ عرض مى کنيم، از برخى روايات وحکايات معتبر چنين استفاده مى شود که آن امام (عليه السلام) در عصر غيبت کبرى، در مکان خاص وشهر معين استقرار دايمى ندارد؛ وبه طور ناشناس در بين مردم زندگى ورفت وآمد دارد.

چنان که سدير صيرفى از امام صادق (عليه السلام) روايت مى کند که فرمود: (صاحب الامر (عليه السلام) از اين جهت با يوسف (عليه السلام) شباهت دارد که برادران يوسف، با اين که عاقل ودانا بودند وقبلا هم با وى معاشرت داشتند، وقتى به محضرش شرفياب شدند، تا خودش را معرفى ننمود، او را نشناختند، وبا اينکه بين او ويعقوب (عليه السلام)، بيش از هيجده روز راه فاصله نبود، يعقوب از وى اطلاعى نداشت. پس چرا اين مردم انکار مى کنند که خداوند همين عمل را نسبت به حجت خويش حضرت صاحب الامر (عليه السلام) نيز انجام دهد؟! آن حضرت هم، در بين مردم تردد کند ودر بازارشان راه برود وبر فرشتگان قدم بگذارد، ولى او را نشناسند، وبه همين وضع زندگى کند تا هنگامى که خداوند به او اذن معرفى به مردم را بدهد). (1)
از جمله شهرهايى که به طور مسلم به مقدم مبارک امام زمان (عليه السلام) مزين شده است، مدينه طيبه، مکه معظمه، نجف اشرف، کوفه، کربلا، کاظمين، سامرا، مشهد، قم (2) وبغداد است. ونيز مقامها ومکانهايى که آن حضرت تشريف فرما شده اند، متعدد است، مانند مسجد جمکران، مسجد کوفه، مسجد سهله، مقام حضرت صاحب الامر در وادى السلام نجف ودر حله، ولى مکان معين ودايمى نمى توان براى حضرتش بيان کرد.
اما در اين رابطه عده اى گفته اند که مکان دايمى امام مهدى (عليه السلام) سرداب منزل خود در سامرا است، واين قول را به شيعه نسبت داده اند.
چيزى که مسلم است اين است که شيعه هيچ وقت چنين سخنى را نگفته واين يک دروغ محض، بلکه از روى دشمنى وعناد صادر گرديده است. زيرا در هيچ روايتى گفته نشده است که امام دوازدهم (عليه السلام) در سرداب منزل - محل غايب شدن حضرتش - زندگى مى کند واز آنجا ظهور مى کند.
بعضى گفته اند که منزل دايمى حضرت مهدى (عجل الله فرجه) در کوه (رضوى) يا ذى طوى، قرار دارد، وبه اين فراز از دعاى شريف ندبه استدلال مى نمايند که (ليت شعرى اين استقرت بک النوى، بل اى ارض تقلک او ثرى، ابرضوى او غيرها ام ذى طوى): اى کاش مى دانستم که در کدامين زمين قرار دارى، آيا به کوه رضوى يا به ذى طوى؟ يا نه اينجا ونه آنجا؟). در صورتى که امام (عليه السلام) نه در کوه رضوى قرار دارد ونه در منطقه ذى طوى، واين جمله نيز پرسش از قرارگاه دايمى آن حضرت نمى باشد، زيرا که بر حسب احاديث، کسى بر قرارگاه آن حضرت مطلع نيست. چنان که امام صادق (عليه السلام) فرمود: (هيچ کس از دوست وبيگانه بر جايگاه او آگاهى ندارد، مگر آن خدايى که اختيار او را در دست دارد). (3)
گفتم که از تو پرسم، جانا نشان کويت
گفتا نشان چه پرسى؟ اين کوى بى نشان است
پس ارتباط آن حضرت با اين دو مکان مانند ارتباط ايشان با ساير اماکن مقدس ديگر است، که پرستش خداوند در آن مکانها فضيلت دارد، مثل مسجد الحرام ومسجد النبى، مشهد حسينى ومسجد سهله و… که معلوم شده است حضرت در اين اماکن رفت وآمد دارند.
در اين ميان نيز آنچه نظرهاى بسيارى را به خود جلب کرده، اين است که اقامتگاه آن حضرت در جزيره اى از درياى بزرگ به نام (جزيره خضرا) مى باشد.
اين داستان نيز به افسانه بيشتر مى ماند تا واقعيت؛ از اين رو، در پرسش بعدى به سستى اين داستان خواهيم پرداخت.
اما راجع به اينکه حضرت مهدى (عجل الله فرجه) در عصر غيبت ضروريات زندگى خويش را از قبيل لباس وغذا وغيره چگونه تهيه مى کند، آيا به طور عادى است يا به نحو اعجاز؟
به هر دو صورت ممکن است صورت بگيرد.
وقتى آن حضرت به طور ناشناس در بين مردم رفت وآمد داشته باشد، مانعى هم ندارد که ضروريات خود را به طور معمول تهيه نمايد، ضمن اينکه در بعضى حکايات نيز به نحو اعجاز انجام گرفته است.
چرا که خداوند متعال به عنايت مخصوص خود به حضرت مريم مادر عيسى (عليهما السلام) از عالم غيب روزى داده است، وهيچ استبعادى ندارد خاتم الاولياء (عليه السلام) را از خزانه غيب خود رزق وروزى دهد.

پي نوشته ها :
(1) بحار الانوار، علامه مجلسى،ج 52، ص 154- حق اليقين، علامه مجلسى، ص 246.
(2) تشريف فرمايى امام مهدى (عليه السلام) به شهر مقدس قم، ضمن حکايتى بيان شده که علاقمندان، به کتاب پاسخ به ده پرسش، تاليف صافى گلپايگانى، ص 31، مراجعه فرمايند.
(3) غيبت نعمانى، ترجمه غفارى، باب دهم، ص 250.