ارتباط روابط عمومي و رسانه-۱
خبر چیست؟
اگر تصور کنیم که تعریف خبر، مفهومی عريضالطرفین میان اصحاب رسانه و روابطعمومی است، باید بدانیم که راه را اساساَ اشتباه رفتهایم. نقطه مهم در ایجاد یک ارتباط خوب کاری بین این دو گروه در برداشت از تعریف خبر است. تحقیقات ثابت کرده است که روزنامهنگاران به چیزی «خبر» میگویند که حداقل تعدادی از مشخصات ذیل را داشته باشد:
- پیامد: آیا ارائه اطلاعات، اهمیتی در بینش، شنیدن و مطالعه مخاطبان به جای میگذارد؟ آیا اینها از همان دسته از اطلاعاتی هستند که مخاطبان به آن توجه نشان میدهند؟ فراموش نکنید که این مخاطبان هستند که با توجه واکنش خودشان نسبت به خبر، روی ارزش خبری قضاوت میکنند.
- علاقهمندی: آیا اطلاعات موجود، نامتعارف یا سرگرمکننده است؟ مردم همیشه دوست دارند که از جهان خود پیشی بگیرند و هرگونه هیجانی برای آنها خبری خوش است.
- در زمان بودن: آیا مطالب جریان دارند؟ در غیر این صورت، اطلاعات موجود زاویه و نگاه جدیدی از داستانی قدیمی است؟ میدانید که واژه «خبر» ریشه در «تازگی» دارد و این همان قاعدهای است که مدام از سوی دستاندرکاران روابطعمومی نادیده گرفته میشود، زیرا هیچ چیز به اندازه خبر دیروز، کسالتآور نیست.
- همجواری: وجود یک زاویه محلی اغلب اوقات تنها راه برقراری ارتباط با رسانهها برای روابطعمومی به شمار میرود و اگر این نقطه محلی به زیستگاه مخاطبان نزدیکتر باشد، شانس بیشتری برای گزارش کردن وجود دارد.
- شهرت خبر: مردم و رویدادهای برجسته و مهم هستند که اخبار را به وجود میآورند اما مشکل روابطعمومی در اینجاست که آنگونه که ريیس اداره یا شرکت در نظر او اهمیت دارد، برای رسانهها شاید آن اهمیت را نداشته باشد.
چنانچه مطلب خبری مورد نظرتان حداقل از تعدادی از عناصر بالا برخوردار باشد، شانس این را دارد که از سوی اصحاب رسانه به عنوان اخبار نگریسته شود.
خبرنگاران اغلب بین «سخت خبر» و «نرم خبر» تمایز ایجاد میکنند و اگرچه وجه تمایز مشخص و تعریف دقیقی بین این دو مقوله وجود ندارد، اما تفاوتهای مدلّل بین سخت خبر و نرم خبر را میتوان مشاهده کرد.
«سخت خبر» بهگونهای از اطلاعات گفته میشود که تأثیر آنی بر نحوه پذیرش مردم دارند و بنا به تعریف روزنامهنگاران، چهبسا اینگونه اخبار، خبرهایی هستند که مردم بیش از آنکه بخواهند، به آنها نیاز دارند.
«نرم خبر» تعریفی دقیقاً بر عکس دارد و به اخباری گفته میشود که مردم آنها را میطلبند، بیش از آن که به آن نیاز داشته باشند. خبر مربوط به اعتصاب معلمان محلی، سخت خبر است ولی خبر مربوط به برنامه جدید شنا در باشگاه جزو اخبار نرم محسوب میشود.
یکی دیگر از مشکلات موجود در این زمینه، اعتقاد متخصصان روابطعمومی بر این است که روزنامهنگاران به اخباری که آنها برایشان ارسال میکنند، به عنوان نرم خبر نگاه میکنند. البته اوضاع همیشه اینگونه نیست و بسیاری از نویسندگان روابطعمومی به این نتیجه رسیدهاند که بعضاَ برای پر کردن فضا و زمان در رسانهها، اخبار را هم بهصورت سخت خبر و هم نرم خبر مورد استفاده قرار دهند. به علاوه بسیاری از آنچه که تحت عنوان نرم خبر انتشار مییابد، از جمله اطلاعاتی است که از سوی رسانههای مختلف به صورت اطلاعات مورد علاقه مخاطبان، انعکاس مییابد.
مطلب دیگری که درباره تفاوت میان سخت خبر و نرم خبر باید آموخت، این است که سخت خبر را در زمرة اخبار زودگذر و آنی قرار میدهند در صورتی که این مورد در نرم خبر مصداق ندارد. به عبارت دیگر خبر مربوط به جلسه مهم سهامداران شرکت درباره فروش سهام خود، جزو اخبار زودگذر و آنی نیست اما به لحاظ انعکاس زمانی آن حائز اهمیت است و در عوض، توسعه جدید در خط تولید کارخانهها هم خبری زودگذر نخواهد بود بلکه انعکاس این خبر حداقل به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت.
منبع: ماهنامه مديريت ارتباطات- شماره ١٣