تربیت در نهج البلاغه
اثرات تربیت
آثارتربیت درباره امور دنیایی
- فرد تربیت یافته از نظر امام علی (ع) ، موضع ترک عشق به دنیاست، او وصف دنیا را با گوش خشم و دشمنی می شنود و در عین حال از آن در حد اضطرار بهره می گیرد؛ اما مراقب است که زرق و برق دنیا او را نفریبد، آن چنان که دیگران را فریفته است.
او در عزت و ناز دنیا بر دیگران پیشی نمی گیرد و چنان است که گویی در دنیاست، ولی از اهل آن نیست .
- شیوه زندگی فرد تربیت یافته از نظر امام علی (ع) ، پارسایی است او زمین را بساط خود، خاک را فرش و بستر خود، آب را برای خود خوش گوار و قرآن را اشعار خود قرار داده است و دلبستگی به دنیا را همانند حضرت مسیح رها کرده است.
او در اندیشه فرجام خویش است.
به ظاهر می خندد ولی دلش گریان است به ظاهر شادمان است ولی حزن و اندوه اش از عذاب خدا سخت و شدید است روانش در بهشت و تنش در دنیا و در عرصه کار و تلاش ماست حق را بیان و به آن عمل می کند و هیچ خبری نیست جز آن که او آن را هدف قرار می دهد.
عمل او در دنیا پاک و پیراسته است او عمل خیر گذشته خود را هرگز بزرگ نمی شمارد، عمل اندک او را راضی نمی کند و عمل بسیار را زیاد نمی داند و پیوسته نفس خود را به کوتاهی در عمل متهم می کند.
او از کسانی است که پرده از چشم شان برداشته شده و دنیای برزخ را می بینند.
هشیار و بیدار است و خود را در این دنیا هدف تیرهای مرگ می بیند و آگاه است که پس از مرگ، امکان بازگشت او به دنیا نیست؛ پس باید آن چه توشه حیات ابدی است و آبادانی آخرت را سبب می شود را در دنیا مهیا کند.
او در راه پروردگار قدم گذاشته و تابع تعالیم و دستور های اوست و هشیار است که مبادا مرگ بر او وارد شود و او در طلب دنیا، از خداوند گریزان باشد.
شوق وصول به بهشت، در او، آن قدر است که گویی او آن را می بیند و در آن متنعم است و از عذاب خدا چنان نگران است که گویی خود را در آن معذب می بیند.
هنگامی که آیه تهدیدی از قرآن را می شنود گوش جانش گشوده می شود و گویی صدای آتش سوزان جهنم و فریاد های دلخراش اهل آن را در گوش جان خود می شنود و نگران می شود.
‘او خواستار جایگاه و مقام شهیدان است، هم مقامی و همنشینی با سعیدان و همدمی با انبیای الهی را می طلبد و شهادت را سعادت دانسته و آرزومند چنین مرگی است.