در روایتی از علی(علیه‎السلام) است که حضرت فرمود: «أفضل الأدب ما بدأت به نفسک»[2] با فضیلت‎ترین تربیت‎ها این است که از خودت شروع کنی. اوّل برو خودت را تربیت کن! اگر توانستی به سراغ دیگران برو! چون فضیلت این بیشتر است.

حضرت در جمله‎ای دیگر می‎فرماید: «عَجِبْتُ لِمَنْ یتَصَدَّى لِصَلَاحِ النَّاسِ وَ نَفْسُهُ أَشَدُّ شَی‏ءٍ فَسَاداً»[3] در شگفتم از کسی که می‎خواهد زمام تربیت مردم را به دست گیرد و حال این که نفس خودش از نظر فساد و خرابی بدترین چیز است. اوّل برو خودت را آباد کن! نمی‎خواهد دیگری را آباد کنی!

باز در روایت دیگری از علی(علیه‎السلام) داریم که فرمود: «من ساس نفسه أدرک السیاسة»، کسی که خودش را ساخته است، می‎تواند جامعه را بسازد و زمام امور جامعه را به دست بگیرد. «من ساس نفسه أدرک السیاسة»[4] سیاست تدبیر جامعه و سازندگی در سطح کلان است.

اینکه ما می‎گوییم «اوّل برو خودت را تربیت کن» در جمیع ابعاد وجودی به خصوص در بُعد نفسانی است، چون ما بُعد قلبی و بُعد عقلانی هم داریم. من الآن بحث را بر بُعد نفسانی، یعنی در رابطه با نفس که یک مجموعه از شهوت، غضب و وهم است، متمرکز می‎کنم. انسانی که می‎خواهد نسبت به غیر مربّی‎گری کند، باید ابتدا خودش را ساخته باشد تا بتواند مربّی دیگری شود. در هر محیطی که باشد، فرقی نمی‎کند.